فرش ماشینی چیست ؟
شاید شما هم در خانه ی خود فرش ماشینی داشته باشید. چقدر با این فرش‌ها و تاریخ آنها آشنا هستید؟ آیا دوست دارید از گذشته این فرش‌ها با طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون آشنا شوید؟ در این مطلب سعی داریم تا نگاهی بیاندازیم به تاریخچه فرشهای ماشینی و نحوه ورود آنها به کشور. سپس خواهیم پرداخت به تفاوت آنها با فرشهای سنتی و دستباف و مزایا و معایت فرش ماشینی را برخواهیم شمرد.
فرش ماشینی و تاریخچه آن
فرشهای ماشینی را می توان از طریق فناوری‌های مختلف، مواد و در تراکم‌های مختلف ساخته و ایجاد کرد. یکی از محبوب‌ترین فرشهای ایران از اکریلیک ساخته می شده است. اکریلیک شباهت زیادی به الیاف طبیعی (پشم) دارد، از دوام و کیفیت بالای در مقایسه با سایرین برخوردار است و آن را به یک پارچه فرش خود تبدیل می‌کند، گرچه فرشهای اکریلیک قیمت کمی نسبت به سایر فرش‌ها دارند.
علاوه بر فرشهای ساخته شده از 100% اکریلیک، ترکیبات اکریلیک و پشم/پلی استر نیز رایج است. پشم‌های طبیعی گران‌تر از الیاف مصنوعی هستند بنابراین کمتر از آنها در فرش ماشینی استفاده میشوند تا قیمت نهایی در رنج توان خرید مردم قرار گیرد. الیاف مصنوعی دیگری که در فرشهای ماشینی استفاده می‌شود پلی استر (ابریشم مصنوعی) و پلی پروپیلن هستند.
پلی استر جلوه‌ای براق به فرش می دهد و طوری به نظر می رسند که مانند فرشهای ابریشمی هستند و از آنجا که پرزهای کمی دارند مشابه فرشهای اکریلیک و پشمی نیز هستند، با این وجود آن که از ماندگاری و طول عمر کمتری نسبت به دیگر فرشهای برخوردارند، در میان مشتریان محبوبیت بیشتری پیدا کرده اند. ق
امّا آغاز کار فرش ماشینی از کجا بوده است؟ در این تاریخچه آن به دهه 50 قبل از انقلاب باز می گردد. اولین فرش ماشینی در کارخانه مخمل و ابریشم کاشان با یک دستگاه ساده ساخته شد. مردم امید زیادی به این صنعت داشتند و مورد استقبال افراد زیادی قرار گرفت. چرا که می توانستند سریع‌تر و راحت‌تر فرش را ایجاد کنند و سود بیشتری نیز کسب نمایند.
اولین فرش بسیار سبک و پرز کوتاه بود. در آن زمان دستگاهی که این فرش را تولید کرد، ژاکارد نام داشت. کم کم دستگاه‌های ساده پیشرفت زیادی کردند و کارخانه‌های بزرگی در شهر کاشان تاسیس شد. پس از انقلاب، قوانین جامع و یکپارچه‌ای برای واحد‌های صنفی ارائه شد و برخی زیر نظر سازمان صنایع ملی ایران به کار خود ادامه دادند.
فرش ماشینی همان طور که اشاره کردیم با سرعت بالا قابل تولید بود، همچنین به دلیل مواد اولیه قیمت کمتری نسبت به فرشهای دستباف داشت. با پیشرفت دستگاه‌های تولید کنده فرش ماشینی و کامپیوتری شدن آنها انواع تصاویر هنری و شخصی را می توان روی این دسته از فرش‌ها در کمترین زمان ایجاد کرد. در حال حاضر دستگاه‌های تکسیما، واندویل، شونهر و… به تولید فرش‌ها در جنس‌های مختلف بر اساس شانه‌های مختلف از 350، 440، 500 و… تا 1500 می پردازند. شستشوی آنها آسان است ولی هر ماده ی شوینده‌ای برای آنها مناسب نیست و بهتر است شستشوی آن را قالیشویی بسپارید که خدمات قالیشویی فرش ماشینی را ارائه می کنند.
در حال حاضر فرش ماشینی از شهرهای مختلفی از کشور عزیزمان تولید می‌شود امّا تولید شهرهای آران و بیدگل، کاشان، مشهد، دلیجان، یزد، اصفهان، تهران و ماکو از نقاط دیگر بیشتر است.
تفاوت فرش ماشینی و دستباف
پیش از این به جنس فرش ماشینی و نحوه ساخت آن اشاره کردیم. همانطور که متوجه شدید در ساخت فرش ماشینی از پلی استر، نایلون و … استفاده می کنند. در مقابل در فرش دستباف از نخ ابریشم و پشم طبیعی استفاده می شوند. این مواد با طبیعت سازگار‌تر هستند و شفافیت خود را به مرور زمان از دست نمی دهند و بیماری یا الرژی ایجاد نمی کنند. با این وجود به دلیل آنکه از مواد طبیعی ساخته شده اند ممکن است دچار آفت و بید شوند. فرشهای دستباف هنر دست افراد هستند و شاید بتوان گفت هیچ دو فرش دستبافی به طور کامل مشابه یکدیگر نیستند. در حالی که فرشهای ماشینی به دلیل آنکه از یک الگوی خاص و توسط کامپیوتر‌ها ایجاد میشوند، به طور کامل مشابه یکدیگر هستند. سعی کنید تا حد امکان فرش ماشینی را در محیط مرطوب قرار ندهید از ریختن مایع بر آن خودداری کنید. آنها را در معرض تابش نور مستقیم خورشید نیز قرار ندهید.
راهنمای خرید فرش:
امروزه طرح و نقش های زیادی با تراکم و شانه های مختلف از فرش در بازار وجود دارد و مشتریان را در خرید فرش ماشینی گمراه می کنند و این سوال پیش می آید که چه فرشی بخرم ؟
نکته اول : از مهم ترین نکات در خرید فرش در نظر گرفتن شیوه استفاده از فرش و مکان پهن کردن فرش است. برای مثال فرشی که در سالن پذیرایی پهن شده است به طور معمول رفت و آمد بر روی آن بسیار زیاد است و فرشی که در اتاق خواب یا آشپزخانه پهن شده باشد معمولا رفت و آمد بر روی فرش کم تر است. در انتخاب فرش برای چنین مکان هایی باید فرشی بادوام و مقاوم را برای مکان های پر رفت و آمد ، همچنین فرشی لطیف با رنگ شاد برای فضا های کم رفت و آمد را در نظر گرفت . فرش مناسب سالن پذیرایی ، فرش های با تراکم بالا مانند فرش ماشینی 1200 شانه و فرش مناسب برای اتاق خواب فرش های با تراکم پایین مانند فرش ماشینی 700 شانه می باشند.
نکته دوم : در انتخاب بهترین فرش ماشینی باید به سبک زندگی خود نیز توجه داشته باشیم اگر در خانه کودکی دارید یا از حیوان خانگی نگهداری می کنید از فرش هایی استفاده کنید که طرح و نقش شلوغی داشته باشند تا کثیفی را بر روی خود نمایان نکنند . و اگر خانواده ای کم جمعیت هستید می توانید از فرش هایی استفاده کنید که رنگی روشن با طرح و نقش کمتری داشته باشند.
همیشه سعی کنید فرشی را خریداری کنید که فاصله آن با دیوار ها حداقل نیم متر باشد
نکته سوم : اگر فرشی را برای مکانی در نظر گرفته اید که در معرض گرد و غبار و کثیفی می باشد ، فرش های زمینه تیره مانند : فرش زمینه سرمه ای ، فرش های زمینه آبی کاربنی و آبی نفتی و … کثیفی و گرد و خاک را به طور واضح نمایان می کنند و مناسب چنین مکان هایی نیستند و همچنین فرش های زمینه کرم نیز جای پا را مشخص می کند . بهترین فرش ها برای مکان هایی که در معرض گرد و خاک هستند ، فرش هایی با زمینه بادامی و گردویی می باشند.
نکته چهارم : بیشتر افراد در خرید فرش ماشینی ، فرشی را برای منزل انتخاب می کنند که دور تا دور خانه را بپوشاند ، اما این کار اشتباه است . همیشه سعی کنید فرشی را خریداری کنید که فاصله آن با دیوار ها حداقل نیم متر باشد تا پایه های عقبی وسایلی چون مبل بر روی زمین قرار بگیرد .
نکته پنج : هیچ گاه برای ست کردن فرش با مبل یا ست کردن فرش با اثاثیه منزل از یک رنگ استفاده نکنید و همیشه از رنگ های تضاد مانند سفید و مشکی یا کرم و قهوه ای استفاده کنید تا اثاثیه منزل زیباتر و جذاب تر نمایان شوند . اثاثیه یک رنگ ، فضا و محیط خانه را کسل کننده می کند.
نکته ششم : اگر فرشی را برای مکانی کوچک در نظر دارید و دوست دارید فضای خانه بزرگ تر نشان داده شود از فرش هایی با زمینه روشن استفاده کنید زیرا چنین فرش هایی فضای خانه را از آنچه که هست بزرگ تر نشان می دهد و اگر فرشی برای مکانی بسیار بزرگ و خلوت در نظر دارید فرشی با طرح و نقش شلوغ و با زمینه تیره انتخاب کنید تا فضا و محیط خانه را جذاب تر و شوغ تر نمایان کند . فرش های زمینه تیره فضایی دنج ، گرم و صمیمانه به وجود می آورند.
هفته‌ای یکبار فرش را با جاروبرقی تمیز کنید
چگونه عمر فرش را افزایش دهیم؟
مانند هر شی دیگری فرش نیز نیاز به نگهداری دارد. با رعایت برخی نکات می‌توانید طول عمر فرش خود را افزایش داده و برای مدت بیشتری آن را نو نگاه دارید:
۱- اجازه ندهید نور مستقیم خورشید روی فرش بتابد.
۲- فرش را در نزدیکی منابع حرارتی و آتش‌زا قرار ندهید.
۳- برای جابه جا کردن فرش آن را رول کنید و هرگز اقدام به تا کردن فرش ننمایید چون سبب شکسته شدن آن می‌شود.
۴- فرش را در مکان‌های مرطوب قرار ندهید زیرا رطوبت باعث پوسیدگی فرش می‌شود.
۵- وسایل سنگین نظیر مبلمان و کمد را روی فرش قرار ندهید زیرا سبب فشردگی الیاف در یک نقطه می‌شود و در صورت اجبار به این کار، هر چند وقت یکبار نیز جای وسایلی که روی فرش گذاشته‌اید را تغییر دهید.
۶- هر چند وقت یکبار فرش را سر و ته کنید تا در معرض سایش قرار نگیرد.
۷- هفته‌ای یکبار فرش را با جاروبرقی تمیز کنید.
۸- فرش را در زیر درها به گونه‌ای پهن کنید که در تماس مداوم با آن نباشد.
۹- شستن فرش را به شرکت‌های معتبر قالیشویی بسپارید و از شستن آن در خانه حذر کنید.
مزایا فرش ماشینی
فرش ماشینی را می توان در طرح و رنگ‌های متفاوتی تهیه کرد. هر چقدر شانه و تراکم این نوع فرش بالا باشد جذابیت بیشتری دارد امّا از عمر و ماندگاری آن می کاهد.
• در میان فرشهای ماشینی اکریلیک از دوام و طول عمر بالاتری برخوردار است.
• فرش ماشینی انعطاف پذیری مناسبی دارد.
• می توان از طرح‌های سنتی تا مدرن آن را تهیه کرد.
• تابلو فرشهای ماشینی را می توان با طرح دلخواه در کمترین زمان تهیه نمود.
• تهیه و تولید این نوع فرش برای سازندگان آن نیز سود زیادی دارد.
• قیمت آنها مناسب‌تر و شاید بتوان گفت بیشتر مردم توان خرید آن را دارند.
• با استفاده از خدمات قالیشویی می توان از میزان ایجاد حساسیت آنها کاست.
معایب فرش ماشینی
در مقابل فرشهای ماشینی معایبی نیز دارند، که در بخش قبل به آنها اشاره‌ای کردیم. عمر و دوام آنها نسبت به فرش دستبافت کمتر است. فرش ماشینی از دور جلوه‌ای جذاب دارد امّا از نزدیک و در مقایسه با فرشهای دستباف همان جذابیت را ندارد. فرش ماشینی به دلیل آنکه از مواد پلاستیکی ایجاد می‌شود نمی توان گرما و سرما را حفظ کند. به مرور زمان پرزهای آن می تواند باعث ایجاد حساسیت‌های تنفسی شود. جذابیت آن به نسبت طول عمری که دارد کاهش پیدا می‌کند.
فرش ماشینی بیشتر جنبه تزئینی و مصرفی دارد و به خانه‌ها رنگ ، اصالت و زیبایی می‌بخشند.
فرش به خصوص در سبک کلاسیک ( یکی از سبک‌های دکوراسیون داخلی ) از عناصر ویژه و منحصر به فرد زیباسازی داخل خانه‌هاست. شاید بتوان فرش های جادویی و رنگین را یکی از مفهومی‌ترین تزئینی‌های کاربردی دانست ؛ یعنی یک شی زینتی که تاریخ ، معنا ، فرهنگ و اصالت ایرانی و خارجی را در خود جای داده است.
فرش ماشینی امروزه به جزء جدا نشدنی منازل بسیاری از ما ایرانیان تبدیل شده است. با توجه به اینکه فرش ماشینی یک کالای هزینه بر است، انتخاب یک فرش ماشینی خوب که هم از کیفیت و دوام بالا و هم از قیمت مناسبی برخودار باشد، اهمیت فراوانی پیدا کرده است بویژه زمانی که بدانید فرش ماشینی از آن دسته کالاهایی است که از ظاهر آن نمیتوان به کیفیت و دوام آن پی برد!
بهتر است برای خرید این وسیله‌ی مصرفی و چشم‌نواز به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید،
مجموعه بزرگ فروشگاهی نیکوت این امکان را به وجود آورده تا با مشاوره رایگان بهترین متخصصان در این زمینه و بر اساس میزان هزینه و سلیقه شما انتخابی عالی ، درست و مطمئن را در پیش روی شما قرار دهد.
فرش ماشینی گونه‌ای مصنوعی از قالی است که بر خلاف قالی دستبافت توسط ماشین‌آلات صنعتی بافته می‌شود. به دلیل سرعت تولید و همچنین ارزان بودن مواد اولیه نسبت به قالی دستبافت قیمت ارزانتری دارد و از مزایای آن ساده‌تر بودن اجرای آن، بهتر بودن نقش و باکیفیت‌تر انواع تصاویر هنری و شخصی روی آن است.
فرش ماشینی توسط ماشین آلات مختلفی تولید می‌گردد که می‌توان به دستگاه‌های تکسیما، واندویل، شونهر، Alpha ,CRX, ASR, VTR و… اشاره کرد. جنس هر فرش نیز می‌تواند آکریلیک یا BCF و مخلوطی از این دو، یا الیاف جدید ابریشم مصنوعی (پلی استر) باشد.
قابل ذکر است که فرشهای ۱۰۰٪ آکریلیک دارای کیفیت و قیمت بالاتری هستند ولی فرشهای ابریشم مصنوعی در حال حاضر به دلیل عدم پرزدهی و شستشوی بسیار آسان و ثبات و درخشندگی بالا در بازارهای جهانی به عنوان بهترین کفپوش مورد توجه قرار گرفته و همچنین فرش‌ها براساس شانه به ۳۵۰، ۴۴۰، ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰و ۱۵۰۰ شانه تقسیم میشوند. تراکم فرش‌ها نیز می‌تواند براساس نوع ماشین و شانه بین ۷۰۰ تا ۴۵۰۰ باشد. لازم به ذکر است همچنین فرش هایی به نام پتینه وجود دارند، فرش پتینه از جمله فرش های مدرنی است که به سبک قدیمی و کهنه کاری تولید شده اند.
نکته: دقت در انتخاب فرش ها
مفهوم شانه و تراکم:
هر فرش دو نوع تراکم دارد: عرضی و طولی
تراکم عرضی فرش (شانه): به تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر از عرض فرش می‌گویند که به نام شانه شناخته می‌شود. برای مثال: قالی ۵۰۰ شانه به این معنی است که در هر متر از عرض فرش معادل ۵۰۰ ریشه (گره رنگ) بافته شده‌است. شانه‌هایی که به‌طور معمول در بازار می‌باشند عبارتند از: ۳۲۰-۳۵۰-۳۸۰-۴۰۰-۴۴۰-۵۰۰-۷۰۰-۱۰۰۰-۱۲۰۰-۱۵۰۰ شانه
تراکم طول فرش (تراکم): به تعداد ریشه (گره رنگ) در یک متر از طول فرش می‌گویند. برای مثال: قالی با تراکم ۷۰۰ یعنی در یک متر از طول فرش معادل ۷۰۰ ریشه (گره رنگ) بافته شده وجود دارد، تراکم‌هایی که به‌طور معمول در بازار می‌باشند عبارتند از: ۷۰۰-۸۰۰-۹۰۰-۱۰۰۰-۱۴۰۰-۲۵۵۰-۳۰۰۰-۳۲۰۰-۳۶۰۰-۴۵۰۰ رج می‌باشد.
(همچنین تراکم طولی با توجه به روش‌های مختلف بافت فرش ماشینی با یکدیگر دارای تفاوت می‌باشد).
راهنما در مورد انتخاب جنس فرش ها :
چند نوع فرش از نظر جنس الیاف داریم که از آنها می‌توان به ۵ مورد پشمی، آکریلیک، پلی‌استر، پلی‌پروپیلن و نایلونی اشاره کرد. ویژگی‌های هر یک از این فرش‌ها در ادامه توضیح داده شده است.
۱. فرشهای پشمی: فرش ماشینی پشمی، فرشی است که در تولید آن از نخ پشم (که معمولا از گوسفند به‌دست می‌آید)، استفاده می‌شود. از آنجایی‌که نخ پشم، طبیعی است، بادوام است. همچنین گرد و خاک را به خود نمی‌گیرد. فرشهای پشمی به دلیل اینکه نرم هستند، طرفداران بسیاری دارند. این نوع فرش محکم است و گرما را به خود جذب می‌کند. به راحتی لک نمی‌شود و در صورت لک شدن، بدون دردسر تمیز میشوند. اگر اتاق‌تان در بخشی از خانه است که نسبت به قسمت‌های دیگر سرد است، از فرش پشمی برای آن استفاده کنید. البته به دلیل اینکه رطوبت را به خود جذب می‌کند، مناسب مکان‌های مرطوب نیست.
از آنجایی‌که این فرش بادوام است، به درد اتاق‌های پررفت‌وآمد مانند اتاق نشیمن یا غذاخوری می‌خورد. بیشتر فرشهای پشمی، از نخ صددرصد پشمی تولید میشوند. اما در برخی از این فرش‌ها، ناخالصی وجود دارد. یعنی ۸۰ درصد از پشم و ۲۰ درصد نایلون یا پلی‌پروپلین هستند که به فرش پشمی ترکیبی معروف‌اند.
۲. فرشهای پلی‌پروپلین : ۳۰ درصد از بازار فرش، به فرش‌هایی اختصاص دارد که با نخ از جنس پلی‌پروپلین که با نام الفین (Olefin) هم معروف است، تولید شده‌اند. این نوع فرش در برابر رطوبت و کپک، بسیار مقاوم است و مناسب خانه‌هایی است که در مناطق مرطوب زندگی می‌کنند.
از آنجایی که این نوع فرش از دوام خوبی برخوردار است، به خود لکه نمی‌گیرد و همچنین راحت شسته می‌شود، مناسب اتاق‌های پررفت و آمد، به ویژه اتاق کودکان است. درضمن به دلیل اینکه این نوع فرش‌ها بسیار نرم هستند، از آنها برای اتاق خواب هم می‌توان استفاده کرد.
۳. فرشهای پلی‌استر : الیاف پلی‌استر، به دلیل ظاهر براق و درخشنده‌ای که دارند، یکی از محبوب‌ترین نخ‌ها برای بافت فرش‌اند. در واقع با وجود این نوع الیاف، می‌توان فرشهای رنگی متنوعی تولید کرد. یکی دیگر از دلایلی که فرشهای پلی‌استر را محبوب کرده است، ضدلک بودن آنهاست. الیاف پلی‌استر، دارای سلول‌های بسته هستند. یعنی هیچ منفذی ندارند که لکه‌ها به آنها نفوذ کرده و درون فرش باقی بمانند.
البته این نوع فرش نباید در معرض گرد و خاک قرار گیرد، زیرا گرد و غبار به راحتی به روی آن می‌نشیند و از ظاهر خوب آن، کم می‌کند. البته فرشهای پلی‌استر، به اندازه فرشهای دیگر مانند نایلونی بادوام نیستند و به درد اتاق‌های پررفت و آمد نمی‌خورند. فرشهای پلی‌استری در سبک و کیفیت‌های گوناگون و با هر بودجه‌ای در دسترس است.
۴. فرشهای آکریلیک : اگرچه نمیتوان فرش ماشینی با الیاف ۱۰۰درصد آکریلیک، پیدا کرد، این نوع نخ با انواع نخ‌های دیگر مانند پشم، ترکیب شده و برای بافت فرش به کار می‌رود. به همین دلیل ظاهر آنها شبیه فرشهای پشمی است و البته مانند آن نرم و محکم است و به راحتی لکه به خود نمی‌گیرد و شستن آن سخت نیست. فرشهای از جنس آکریلیک در برابر رطوبت، کپک و رنگ‌پریدگی مقاوم هستند. اما آنها در برابر مواد شیمیایی قلیایی بسیار حساس‌اند و به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند.
۵. فرشهای نایلون : تقریبا دو سوم الیاف فرشهای ماشینی از نایلون هستند. این الیاف در برابر گردو خاک و کپک، مقاوم هستند. در ضمن سنگینی وسایل خانه، مانند مبلمان را هم به خوبی، تحمل می‌کنند. فرشهای نایلونی در رنگ‌های مختلف و زیبا تولید میشوند. این نوع فرش، دوام بسیار بالایی دارد.
( برای خرید فرش ماشینی کلیک کنید. )